jakobenizm Tektaş Ağaoğlu
Bugün, aradan geçen iki yüz yıldan sonra, çoğu yerde klasik burjuva parlamenter temsili sisteme karşı, burjuva sınırları zorlasa da aşmaksızın gündeme getirilen “radikal demokrasi”, “kitle demokrasisi”, “doğrudan demokrasi” gibi taleplerin kökü, kısa süren o Jakoben etkinlik döneminde aranmalıdır. Jakobenlik nedir, ne değildir? Tektaş Ağaoglu 1789 Devriminin “Jakoben” damarı genel olarak siyasette, özel olarak da devrim süreçlerinde ortaya çıkan şiddetin ardındaki saiklerle ilgili olarak siyaset biliminin ve tarihin ötedenberi ilgi odağı oldu. Öyle olması ve bu arada değişik amaçlarla çarpıtılarak mahkûm edilmesi ya da yerli yersiz yüceltilmesi boşuna değildi. Siyasetin, özellikle devrimci siyasetin dikkati çeken belli özellikleriyle yakından ilgili bir yanı var. Jakobenlik nedir ya da ne idi? “Halka rağmen, halk için” tepeden inmecilik miydi? Değildi. Jakobenliği devrimde etkin ve belirleyici kılan da ikameci bir azınlık iktidarının güdümünde ya da tasarrufunda bir “halk tabanı...