Kıbrıs'ta tazminat ile ilgili haberler

DEUTSCHE WELLE: “KIBRIS SORUNUNA AİHM DAMGASI”

Deutsche Welle, AİHM’in  tarihi bir karara imza atarak Ankara’yı, tanımadığı ‘Kıbrıs Cumhuriyeti’ne’ toplam 90 milyon Euro manevi tazminat ödemekle cezalandırdığını bildirdi.

“Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarihi bir karara imza atarak Ankara’yı, tanımadığı Kıbrıs Cumhuriyeti’ne toplam 90 milyon Euro manevi tazminat ödemekle cezalandırdı. Ankara’nın ilk tepkisi ‘karar bizi bağlamaz’ oldu” diyen Alman yayın kuruluşu Deutsche Welle, “Bugün sadece Kıbrıslı Rumlar tarafından temsil edilen ‘Kıbrıs Cumhuriyeti’, 1994 yılında AİHM’ye başvurarak, 1974 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından adanın kuzeyine gerçekleştirilen askeri harekat sonrası kayıp şahısların durumu, harekat sonrası yerlerinden edilen şahısların ikametgah, mülkiyet ve seçim hakları, Kuzey Kıbrıs’ta kalan Rumların yaşam koşulları ve Kuzey Kıbrıs’taki Türklerin ve Çingenelerin hakları konusunda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) birçok maddesinin ihlal edildiğini savunmuştu”ifadelerini kullandı.

“Başvuruyu kabul eden AİHM, 10 Mayıs 2001 tarihinde davayı karara bağlamış ve 1974 harekatı nedeniyle Ankara’nın AİHS’nin 11 değişik maddesini 14 noktada ihlal ettiğine hükmetmişti. Mahkeme, kararın maddi veya manevi tazminata ilişkin bölümünü ise ileri bir tarihte açıklayacağını duyurmuştu. Kararın uygulanma sürecinin denetimine Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi önünde başlanmış, adanın kuzeyindeki Karpaz bölgesinde kalan Rumların eğitim ve din özgürlükleriyle ilgili bölüm, atılan adımlar sayesinde yerine getirilmiş sayılmıştı” diyen Deutsche Welle,  “Ancak Rumlar, AİHM’nin, Rumların mülkiyet talepleri için adanın kuzeyinde kurulan Taşınmaz Mal Komisyonu’nu “etkin iç hukuk yolu” olarak tanımasına, 2001 yılında açıklanan devletlerarası dava kararının tazminata ilişkin bölümü hakkında yeni taleplerde bulunarak yanıt vermişlerdi. Rum tarafı, 1456 kişi olduklarını belirttiği kayıp şahısların her biri için asgari 12 bin Euro, Karpaz bölgesinde kalan her Rum için de kişi başına en az 50 bin İngiliz sterlini talebinde bulunmuştu. Ankara, tazminata ilişkin savunmasında, AİHM’nin devletlerarası davada “adil giderim” hükmünde bulunamayacağı tezini işlemişti. Ancak Mahkeme, 55 yıllık tarihinde bir ilke imza atarak, devletlerarası davalarda da, bir devleti bir başka devlete tazminat ödemekle cezalandırabileceğine hükmetti. Ankara’yı Kıbrıs Cumhuriyeti’ne, kayıp şahıslar için 30 milyon Euro, Karpaz bölgesinde kalan Rumlar için ise 60 milyon Euro olmak üzere toplam 90 milyon Euro ödemekle cezalandırdı. Karara gerekçe olarak, kayıp şahısların ailelerinin kaybolan yakınlarından yıllarca haber alamamış, Karpaz bölgesindeki Rumların ise yıllarca sıkıntı ve endişe içinde yaşamış olmaları gösterildi” şeklinde kaydetti.

“AİHM, buna karşılık Rum Yönetiminin, adanın kuzeyinde Rumlara ait taşınmazların satış ve işletilmesinin yasaklanması amacıyla Strasbourg Mahkemesi tarafından özel bir deklarasyon yayımlanması talebini geri çevirdi. Mahkeme bu konuda yetkinin AİHM kararlarının uygulanışının denetleyicisi konumundaki Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne ait olduğunu belirtti. Mahkeme bununla birlikte, 2010 yılında açıkladığı ve adanın kuzeyindeki Taşınmaz Mal Komisyonu’nu etkin iç hukuk yolu olarak tanıyan Demopulos ve diğerleri kararının, Türkiye’nin 2001 yılında açıklanan devletlerarası dava kararındaki hükümlere uyma yükümlülüğünü ortadan kaldırmadığının da altını çizdi. Karar Mahkemenin 17 yargıçlı Büyük Dairesi tarafından 2’ye karşı 15 oyla alındı. Büyük Daire tarafından alındığından Ankara’nın karara itiraz olasılığı bulunmuyor” diyen Deutsche Welle haberinde ayrıca, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun  “Uluslararası hukuk bağlamında ne bağlayıcıdır ne de bizim açımızdan kıymet ifade eder. Bu dava, 10 yıl sonra tekrar gündeme getirildi. Kesinlikle uluslararası hukuk bağlamında ne bağlayıcıdır ne de bizim açımızdan kıymet ifade eder. Hukuk açısından sakıncalarının olmasının yanında zamanlaması yanlıştır. Çıkması durumunda tabii bu karar. Tam Kıbrıs’ta kapsamlı barış kapsamında müzakereler ivme kazanmışken Türkiye’nin öncülüğünde bir süreç başlamışken, kapsamlı müzakerelerin psikolojik açısından doğru olmamıştır. Bu karar alınacak olursa, bu Kıbrıs Barış Müzakereleri konusunda da şu ana kadar oluşan psikolojik atmosfere uyumlu değil” şeklindeki açıklamalarını da aktardı.

Deutsche Welle haberinde ayrıca AİHM süreciyle ilgili su bilgilere yer verdi:

“AİHM kararları, tüm Avrupa Konseyi üyesi ülkeler için olduğu gibi Türkiye açısından da doğrudan bağlayıcı olma özelliğine sahip. Kararların uygulanışı AİHM’nin bağlı olduğu Avrupa Konseyi’nin Bakanlar Komitesi tarafından denetleniyor. Ankara AİHM’nin Kıbrıslı Rumlar tarafından yapılan mülkiyet hakkı başvurularıyla ilgili 1996 yılında açıkladığı “Loizidu” pilot kararını da yıllar boyu uygulamamış, ancak Avrupa’yla siyasi ilişkilerinin bozulması riski karşısında 2003 yılında Kıbrıslı Rum Titina Loizidu’ya yaklaşık 1 milyon 100 bin dolarlık ödeme yapmak zorunda kalmıştı. Bu karar sonrası Ankara’ya karşı AİHM gündemindeki Rum mülkiyet başvuruları için adanın kuzeyinde bir Taşınmaz Mal Komisyonu (TMK) oluşturulmuş, komisyon AİHM tarafından 2010 yılında “etkin iç hukuk yolu” olarak tescil edilmişti. TMK’ya bugüne kadar 5 bin 868 Kıbrıslı Rum başvuruda bulundu. Bu başvurulardan 510’u dostane çözüm, 12’si ise duruşma yoluyla sonuçlandı. Komisyon şu ana kadar başvuranlara mallarının bedeli olarak 155 milyon 294 bin 881 sterlin ödeme yaptı.

Bugün açıklanan devletlerarası dava kararının Strasbourg Mahkemesi önünde bekleyen benzer devletlerarası davalar için de örnek olacağı yorumları yapılıyor. Mahkeme gündeminde Gürcistan tarafından Rusya’ya karşı 2007, 2008 ve 2009 yıllarında açılmış üç devletlerarası dava bulunuyor. Ukrayna da geçtiğimiz aylarda Rusya’ya karşı devletlerarası dava başvurusunda bulunmuştu.

KIBRIS HABER AJANSI: “AİHM’DEN TÜRKİYE’YE 90 MİLYON EURO TAZMİNATI”

Kıbrıs Haber Ajansı, AİHM kararını ele aldığı haberinde, “AİHM, Kıbrıs’ı ‘işgal’ ettiği için Türkiye’yi 90 milyon Euro tazminat ödemesine hükmetti” dedi.

Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nde faaliyet gösteren Kıbrıs Haber Ajansı,” AİHM, Kıbrıs’ı işgal ettiği için Türkiye’yi 90 milyon Euro tazminat ödemesine hükmetti. AİHM’in Pazartesi günü aldığı kararla Türkiye 1974’te adanın işgali ve sonrası meydana gelen insan hakları ihlallerden Kıbrıs Cumhuriyeti’ne 90 milyon avro tazminat ödeyecek” ifadelerini kullandı.

 

 

 

CYPRUS MAIL: “TÜRKİYE, 18 AY İÇİNDE KARARI YERİNE GETİRMEZSE, CEZASI HER GEÇEN GÜN ARTACAK”

Cyprus Mail gazetesi, AİHM kararıyla ilgili olarak, Türkiye 18 ay içinde kararı yerine getirmezse, her geçen gün cezası artacak” diye yazdı.

Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nde yayınlanan Cyprus Mail gazetesi, “Karar, Kıbrıslı mülteciler ve 1974 işgali ile ilgili olarak AİHM tarafından şimdiye kadar belirlenen en büyük rakam. Türkiye’nin, 18 ay içerisinde kararı yerine getirmesi lazım. 18 ay sonra her geçen gün ceza artacak” diye yazdı.

FAMAGUSTA GAZETTE : “AİHM, İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİNDE BİRÇOK İHLAL TESPİT ETTİ”

Famagusta Gazette gazetesi, AİHM, İnsan Hakları sözleşmesinde birçok ihlal tespit etti” diye yazdı.

Rum Kesimi’nde yayınlanan Famagusta Gazette gazetesi, “AİHM verdiği kararda Türkiye’nin, 1974 işgali ve adanın işgal altındaki topraklarında yasa dışı olarak oluşturan devletin faaliyetlerinden kaynaklanan İnsan Hakları Sözleşmesi’nin birçok ihlalini tespit etti” dedi.

RUM SİYASETÇİLER KARARDAN MEMNUN

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Sözcüsü Nicos Christodoulides, “Hükümet, mahkemenin Türkiye’nin ihlal politikasını ve işgal altındaki topraklardaki demografisini değiştirme girişimin bir defa da kınamasından memnun. Türkiye’nin derhal mahkeme kararını uygulamasını bekliyoruz” dedi.

İktidardaki DISY adına açıklama yapan Eleni Theocharous, “AİHM kararı tarihi bir karar. Mahkeme’nin kararı, işgale ve bölünmeye son vermiyor ama bize Avrupa düzeyinde mücadelemizi sürdürmemiz için güçlü hukuki ve siyasi silahlar verdi” diye konuştu.

Sol çizgide politika yapan AKEL, karardan memnun olduğunu belirterek bir savaş kazanıldığını belirtti.

EDEK ise “Hiçbir para cezası, işlenen suçun sonuçlarını telafi edemez” dedi.

 

GUARDIAN: “KARAR, RUSYA İÇİN EMSAL OLUŞTURABİLİR”

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) 1974 Barış Harekâtı ile ilgili 90 milyon Euro tazminat belirlemesine dikkat çeken Guardian gazetesi, “90 milyon Euroluk tazminat tutar itibarıyla bir ilk oluşturdu. Bu Rusya için emsal oluşturabilir” diye yazdı.

İngiltere’de yayınlanan Guardian gazetesi, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Türkiye’nin 1974 yılındaki Kıbrıs işgali nedeniyle 90 milyon Euro’yu ödemesine hükmetti. Kararın Ukrayna ve Kırım için büyük potansiyel hukuki sonuçları olabilir” ifadesini kullandığı haberinde, Londra’daki University College öğretim üyelerinden uluslararası hukuk uzmanı Prof. Philippe Sands’in “Karar, Gürcistan ve Ukrayna’nın topraklarının işgali nedeniyle Rusya’ya karşı şikâyetler için emsal oluşturabilir. Zamanla yasa dışı işgalin maliyetinin azalmayacağının güçlü bir işareti. Açık ki, karar, Gürcistan’a ait işgal altındaki Abhazya ve Güney Osetya bölgeleri ile Ukrayna’nın toprağı olan işgal altındaki Kırım açısından anlamlı” şeklindeki görüşlerine de yer verdi.

BBC: “MAHKEMENİN ÖDENMESİ KONUSUNDA YAPTIRIM GÜCÜ YOK”

BBC ise AİHM kararını ele aldığı haberinde, “Mahkemenin tazminatın ödenmesi konusunda yaptırım gücü olmadığını kaydetti.

İngiliz yayın kuruluşu BBC, “AİHM, Türkiye’yi, Kıbrıs’ın 1974 yılındaki ‘işgali’ ve onu izleyen bölünmeyle ilgili 90 milyon Euro tutarında tazminat ödemeye mahkûm etti. Bu, mahkemenin tarihinde verdiği en büyük tazminat hükmü oldu ancak mahkemenin tazminatın ödenmesi konusunda yaptırım gücü yok” dedi.