Wall Street Journal gazetesi, Çin Halk Cumhuriyeti’nin Uygur Türklerinin Suriye ve Irak’ta IŞİD’e katılmalarını engellemek istediğini kaydettiği haberinde, Türkiye’nin de Çin’in terör karşıtı çabalarına yardımcı olmaya hazır olduğunu ancak Uygur Türklerine insani gerekçelerle yardım etmeye devam edeceğini söylediğini belirtti.
“Çin ve Türk yetkilileri, Mart’tan bu yana Tayland’da gözaltında bulunan 300 kadar Uygur Türkü konusunda anlaşmazlığa düştü” diyen ABD’li gazete, ‘Müslüman Uygurlar Kaçıyor, Çin de Cihat Riskini Görüyor’ başlıklı haberinde, “Son aylarda yüzlerce belki binlerce Uygur Türkü’nün Çin’den kaçtı. Kaçanlar sık sık Tayland ve Malezya üzerinden Türkiye’ye yöneldi. Uygur ayrılıkçıların, cihatçıların ideolojisi ve taktiklerini benimsemelerinden korkan Çin, devlet medyasının ‘yer altı demiryolu’ olarak adlandırdığı ve Beijin’in Uygurların Suriye ve Irak’taki İslam Devletine katılmak veya suç işledikten sonra kaçmak için kullandıklarını söylediği rotayı kapatmak istiyor. Çin sık sık Uygur militanlarını Pakistan ve Afganistan’da eğitim görmekle suçladı ve yurt dışında eğitim görenlerin yurda dönerek saldırıları düzenlemelerinden korktu. Çin son dönemde Suriye ve Irak’taki savaştıklarını söyledi. 300 kadar militanı bulmaya yardımcı olmaları için yabancı hükümetlere baskı yaptı” şeklinde kaydetti.
Konunun 1950 yıllarından bu yana Avrasya’daki etnik Türklere kucak açma politikası çerçevesinde Çinli Uygunlara sığınak sağlayan Türkiye için özellikle hassas olduğunu ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2009 yılında Uygurların yaşadığı dramı soykırım olarak nitelediğine de dikkat çeken Wall Street Journal, “Türk yetkililer, Çin’in etkisinin Uygur Türkleriine insani gerekçelerle yardım etme taahhütlerini azaltmadığını söylüyor. Türkiye’nin, nasıl Türkiye üzerinden Suriye ve Irak’a yönelik Batılı cihatçılar akınını durdurmak için Batılı hükümetlerle işbirliğini yapıyorsa Çin’e terör karşıtı çabalarına yardım etmeye de hazır olduğunu da söylüyorlar” dedi.
Konuya ilişkin sürdürülen müzakerelere yakın bir Türk yetkilisinin, “Bu çok hassas bir konu ve kamuoyu kritik rol oynuyor. Uygurları buraya gelmelerini cesaretlendiren özel bir politikamız yok. Elbette ki biri kapımıza gelirse eğer geriye göndermeyiz” şeklindeki sözlerine de yer veren Wall Street Journal, “Ancak son haftalarda Türkiye ile Çin arasındaki gerilimler ortaya çıktı. Ocak ortasında Türkiye’nin Dışişleri Bakanlığı 10 Türk vatandaşının insanlara yasa dışı biçimde sınırdan geçmeye yardımcı oldukları veya seyahat belgelerini sattıkları iddiası ile Çin’de yargı ile karşı karşıya bulunduklarını söyledi. Çin ve Türk yetkilileri Mart’tan bu yana Tayland’da gözaltında olan ve Uygur olmalarından şüphelenen 300 kadar kişi konusunda anlaşmazlığa düştü. Çin, kimlikleri olmayan ama Türkiye’ye gitmek istediklerini söyleyen bu kişilerin iadesini istedi” sözleriyle haberini noktaladı.
Yorumlar
Yorum Gönder