PARLAMENTOLAR ARASI BİRLİK (IPU) SEÇİLME YAŞLARI
Anayasa değişikliği teklifinin ikinci
turda oylanması muhtemel 3. maddesi,
milletvekili seçilme yaşının 25’ten 18’e indirilmesini öngörüyor.
Ülke Sayısı
Bu madde,
Cumhurbaşkanlığı ve TBMM seçimlerinin 5 yılda bir birlikte yapılmasını öngören
4. maddeyle birlikte, ilk tur oylamalarda en fazla ret oyunu alan madde
olmuştu.
139
milletvekili, iki madde için yapılan oylamalarda ‘Hayır’ oyu vermişti.
Seçilme yaşını
18’e düşürme teklifinin altında imzası olan AKP’nin parti programında ise
seçilme yaşı olarak 25 yer alıyor.
Bazı
milletvekillerinin tutuklu olmasını protesto ederek oylamalara katılmayan
Halkların Demokratik Partisi (HDP) ise programında seçilme yaşının 18’e inmesi
gerektiğini belirtmişti.
Cumhuriyet Halk
Partisi (CHP) ile Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) parti programlarında ise
seçilme yaşına dair herhangi bir vaat yer almıyor.
Dünyadaki örnekler
Peki dünyada
üzerinde uzlaşılan bir seçilme yaşı var mı?
Bu sorunun
cevabını bulmak için Parlamentolar Arası Birlik’in (Inter-Parliamentary
Union-IPU) verilerini inceledik.
1889’da kurulan
ve 171 ülkenin parlamentosunun üye olduğu IPU’nun Ekim 2016 verilerine göre
seçilme için en yaygın yaş sınırları 21 ve 25.
Türkiye seçilme
yaşını 25’ten 18’e indirirse dünyadaki en yaygın seçilme yaşı da 21 olacak.
Çünkü seçilme yaşını 21 ve 25 olan ülkelerin sayısı eşit: 58.
51 ülke ise
seçilme yaşını 18 olarak belirlemiş durumda.
En genç seçilme
yaşı 17 ile Kuzey Kore ve Doğu Timor’da.
En yaşlı
seçilme yaşı ise 35 ile Angola’da.
Seçim yaşının
18 olduğu ülkelerde insanların reşit olduktan sonra herkesle eşit hakka sahip
olması gerektiği ve gençlerin de mecliste yer almasının doğru olacağı
argümanları kabul görürken diğer ülkelerde ise milletvekilliğinin tecrübe
gerektirdiği, bu nedenle 18 yaşını doldurmuş birinin vekil olmasının doğru
olmayacağı düşüncesi hakim.
Avrupa ülkeleri arasında ise en
yaygın olan sınır 18 yaş.
On ülke 25 yaşı
tercih ederken dokuz ülke de 21 yaş sınırlarını kullanıyor.
Avrupa’da 18,
21 ve 25 yaş dışında bir yaş sınırı kullanan tek ülke ise Romanya.
Romanya’daki
gençlerin seçimde adaylıklarını koyabilmeleri için en az 23 yaşında olmaları
gerekiyor.
Tavan yaş sınırı da var
Ancak
milletvekili seçimine yönelik yaş sınırları yalnızca taban yaşta bulunmuyor.
Üç ülkelerde
vekiller için bir tavan yaş sınırı da bulunuyor.
Bu sınır Bhutan’da
65, İran ve Somali’de ise 75.
Bu yaşı geçen insanların
seçimlere girmesine izin verilmiyor.
Yorumlar
Yorum Gönder