ECONOMIST: “ERDOĞAN, ESAD’I DEVİRME HAYALİNDEN VAZGEÇTİ”

Economist dergisi; Türkiye-Rusya ilişkilerini irdelediği haberi analizinde, Erdoğan’ın Esad’ı devirme hayalinden vazgeçtiğini yazdı. Gazete ayrıca, Trump’ın hayal kırıklığına uğratması durumunda Putin ve Erdoğan’ın daha da yakınlaşacağını öne sürdü.

Haftalık yayınlanan İngiliz Economist dergisi; ‘Türkiye’nin Rusya’ya Yanaşması Ona Zarar Verebilir’ başlıklı haber analizinde, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ilişkiden farklı ve çelişen beklentileri var. İki güç tarih boyunca birbiriyle savaştı. 2015’te Türkiye’nin Rus savaş uçağını düşürmesinden sonra ise iki ülke savaşmaktan ziyade atışmalar ve yaptırımlarla yetindi. Ancak zaman içinde ilişkiler düzeldi ve dahası iki ülke arasında ticareti beşe katlayarak yıllık 100 milyar dolara çıkarma sözü verildi. Hatta Avrupalı ve Amerikalı diplomatlar kenardan izlerken, Aralık ayında ikili savaş altındaki Halep’te ateşkesi sağladı ve bir sonraki ay tüm Suriye’de çatışmayı durduracak bir plan yaptı. İhtilafın zirve yaptığı dönemde Putin ve Erdoğan birbirlerini Irak Şam İslam Devleti’ni desteklemekle suçluyorlardı. Şimdi ise iki otokrat ona karşı Suriye’de hava saldırıları düzenliyor” dedi.

Rusya’nın Ankara Büyükelçisi’nin bir Türk polisi tarafından suikasta uğramasının bile ilişkileri zedeleyemediğini belirten Economist, “Yakınlaşmanın hızı ve boyutu ürkütücü oldu. Ancak buna rağmen iki güçlü kişi farklı ve çelişen beklentiler taşıyorlar. Erdoğan Putin ile ilişkisini Batılı müttefiklerinin taviz vermesini sağlayacak bir yol olarak görürken, Putin NATO içinde en zayıf halka olarak gördüğü Türkiye’nin bağını zayıflatmak istiyor. İkisinden biri hayal kırıklığına uğrayacak gibi” ifadelerini kullandı.

“Erdoğan, Putin ile dost olmaya karar verdi, çünkü onunla düşman olmak çok sancılıydı” diyen Economist, Rusya’nın uçağının düşürülmesinden sonra Türkiye’nin Orta Doğu’yla bağlantısını kestiğini, Suriye’de Türkmenler de dahil olmak üzere Türkiye’nin desteklediklerini bombaladığını ve yaptırımların Türkiye’ye 10 milyar dolara mal olduğunu yazdı.

Türkiye’nin ülkedeki ilk nükleer santrali kurma projesini Rus enerji şirketi Rosatom’a teklif ettiğine ve Rusya’nın Türk ve Avrupa pazarına daha fazla yayılmasını sağlayacak Türk akımı doğal gaz boru hattını imzaladığına dikkat çeken Economist, “En önemlisi, Erdoğan kana bulanmış Devlet Başkanı Beşar Esad’ı koltuğundan etme hayalinden vazgeçerek, Suriye’deki politikasını terse çevirdi. Karşılığında Rusya, Türk ordusuna Suriye içinde tampon bölge oluşturma izni verdi. Türkiye IŞİD’i sınırındaki son kalelerinden uzaklaştırma ve Halk Koruma Birlikleri (YPG) olarak bilinen Amerikan destekli Kürt isyancıların ilerleyişini durdurma şansı elde etti” dedi.

Bunların aksine Rusya’nın Türk gıdalarına 2015’te getirdiği yaptırımların çoğunun devam ettiğine de dikkat çeken Economist, “Türkiye NATO üyeliğinden Rusya ile ittifak için vazgeçmeyecektir. Ancak Türkiye’nin güvenilir bir Batı müttefiki görünümü artan bir şekilde şüpheli hale geldi. Adalet ve Kalkınma Partisi ile ordu içindeki bazı kişilerin NATO’ya verilen taahhütlerin bir kısmından vazgeçilmesini istediklerine ilişkin iddiaları var. Temmuz darbesini takip eden kapsamlı tasfiyeler görünürde Gülen hareketinin destekçilerine yönelikti. Ama binlerce Batı yanlısı yetkili de işinden oldu. Rusya’ya daha sıcak yaklaşanların önü açıldı” diye yazdı.

Economist, ABD Başkanlığına Donald Trump’ın seçilmesiyle darbe sonrasındaki Amerikan karşıtı histerinin azaldığını vurgulayan dergi, “Bunun iki nedeni, Erdoğan’ın Trump’danFethullah Gülen’i iade etmesi ve YPG ile ilişkilerine gem vurmasını umması” yorumunda bulundu.

“Eğer Trump hayal kırıklığına uğratırsa, Putin ve Erdoğan daha da yakınlaşacağa benziyor” iddiasında bulunan Economist, “Eğer bir kriz daha çıkarsa, Rusya Türkiye ile NATO’nun aralarını daha da fazla açmaya çalışacaktır. Eski bir Türk Cumhurbaşkanının söylediği gibi “Büyük devletlerle ilişki kurmak ayıyla yatağa girmeye benzer.Bu ayı Rusya olduğunda, tamamen uyanık olmak en iyisi” değerlendirmeleriyle haber analizini noktaladı.