NEVRUZ YA DA “NEWROZ”

*Nevruz Cemi Etkinliği Konuşma Metni  (20 Mart 2011)

 

Nevruz, Anadolu’da ve çok geniş bir coğrafya da , ortak kültürel bir değer olması yönüyle önemli bir yere sahiptir.

Anadolu’da yüzyıllardır ortak heyecanlarla ve bizim insanımıza özgü çeşitlilik ve zenginlikle kutlanılmaktadır.

Tarihin ilk topluluklarından beri ay, mevsim yıl vb. değişiklikler törenlerle kutlanmaktadır. Gece ve gündüzün eşitlendiği, doğanın uyandığı ve dolayısıyla üremenin başlangıcı olarak kabul edilen 21 Mart tarihi pek çok kültürde yılbaşı olarak kabul edilip kutlanmıştır.

Nevruz, genel olarak  baharı, yaşama sevincini, arınmayı, yenilenmeyi, bolluk-bereketi ve üremeyi simgeleyen anlam ve ögelerle yüklüdür.

Anadolu’da Nevruz’u bazı farklı anlamlarla Türk, Kürt, Suni ve Alevi tüm yurttaşlarımız kutlamaktadır.  

Uygarlığın beşiği olan Anadolu, değişik kültür ve inanç sistemlerinin bir sentezidir. Miras bütün Anadolu’ya aittir.

Kim Nevruz’un kökenini nasıl istiyorsa öyle kabul etsin… Nevruz ya da “Newroz” diye isimlendirsin ve buna uygun kutlama yapsın… Yeter ki karşılıklı saygı olsun ve Nevruz bizi birbirimizden koparmaya ve kültürel yoksunlaşma ve çatışmaya değil; bizi birbirimize daha fazla bağlamaya ve kültürel zenginleşmeye hizmet etsin.

Bir olayın kökeninin farklı bakış açılarıyla değerlendirilmesi her zaman mümkündür. Yeter ki bir görüş diğerini yok saymaya, küçümsemeye kalkmasın.

Anadolu kültürü’nde Nevruz’u bahar ve yenilenme, mevsim dönümü olarak algılayıp kutlayan vatandaşlarımız olduğu gibi, Kürt kardeşlerimiz de,  bu günü  Demirci Kawa’nın zulmu  temsil eden Dehak'i yok etmesi nedeniyle bir özgürlük simgesi olar kutlaya gelirler yıllardan beri.

Tarihsel gelişim içinde Alevi ve Bektaşi geleneğinin de Nevruza çok güçlü şekilde sahip çıktığını görüyoruz. 

Eskilerden aktarılanlara göre Sultan Nevruz her yıl 21 Mart’ta kutlanır. 21 Mart günü akşamı bir cem yapılır. Bu ceme de “Sultan Nevruz Cemi” adı verilir. Sultan Nevruz olarak adlandırılan bu günde sözlü geleneğe göre bir çok olay olmuştur.

v  Tanrı’nın dünyayı yarattığı gün.

v  Hz. Ali’nin doğduğu gün.

v  Hz. Ali’nin evlendiği gün

v  Hz. Muhammed’in yerine hz. Ali’yi gadir-hum’da atadığı gün.

v  Bahar’ın başladığı gün.

Bu yıl Nevruz cemi etkinliklerinin, ölümünün 38. Yılı olması dolayısıyla Anadolu insanın kardeşliğinin ve kültürel zenginliğinin simgelerinden olan Aşık Veysel’in anmasıyla birleşmesi ise Nevruz etkinliklerini çok daha anlamlı kılmaktadır.  

Nevruz’da bütün anadoluya ait bir ortak değer ve miras olup ayırıcı olmak bir yana, tüm anadolu insanını birleştiren, kaynaştıran, ortak heyecanla kutlanan özel bir gündür.

Tıpkı yüzyıllardır olduğu gibi bugünde nevruz bayramı’nın barış, kardeşleşme, kaynaşma  duygularıyla ve aynı ortak heyecanla kutlanacağına inanıyor; saygılar sunuyorum.