Lula Türkiye’de!

Brezilya lideri Luiz Inacio Lula da Silva,  iki gündür Ankara’da siyaset ve iş dünyasının temsilcileri ile görüşüyor. Lula zaten renkli bir isim olduğu için normal zamanlarda da bu ziyaret gerçekleşseydi, basının oldukça ilgisini çekerdi. Ama bu ziyaret kriz koşullarına denk gelince krizden çıkış için alternatif bir ekonomi politika arayışlarının seslendirilmesi için de bir fırsata dönüştü. Lula, uzun yıllar sendikacılık yapmış biri. Brezilya’ da pek çok önemli işçi eyleminin aktörü olan maden işçilerinin ünlü bir lideri.  Sosyalist eğilimleri ile tanınıyor. Bünyesinde sol ve sosyalist yelpazenin hemen tüm unsurlarını birleştirerek önemli bir güç olan ve bu özelliğiyle bir dönem Türkiye’de de model olarak tartışılmış Brezilya İşçi Partisi’nin desteği ile seçimlere katılmış bir lider. 1989’da girdiği seçim yarışmasında bugünden çok daha sol argümanlar kullanan Lula, önemli bir oy aldı ama iktidar olamadı; 2002’de değiştiği imajıyla sermaye çevrelerinden de destek aldı ve iktidara geldi… Sol çevrelerden sermaye kesimi ile fazlasıyla barışık olmak ve emekçi beklentilerine yeterli düzeyde yanıt vermemek konusunda ciddi eleştiriler almasına karşın, “Sermayenin değil, yoksulların devlete gereksinimi var” diyen Lula, Brezilya’nın ekonomi politikalarında eskisine göre kamu ağırlığını daha belirgin hale getiren önemli değişimler de yaptı. Bu değişim sonucunda Brezilya, IMF’e tüm borçlarını 2005’te ödeyerek, IMF’e borç verir bir ülke haline geldi. Bütün ekonomik göstergelerinde olumlu anlamda önemli bir değişim yaşandı. İşsizlik yüzde 9.20’den 8,5’a; enflasyon 8.4’ten 5.7’e indi… Brezilya’nın kamu ağırlıklı ekonomisi, krize Türkiye gibi ülkelerden çok daha dayanıklı olduğunu da gösterdi.

Türkiye ile ticaretimiz az

Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, Türkiye ile Brezilya arasındaki ticaret hacminin 1 milyar dolar olmasından utandığını belirterek, “Bu çok yazık” dedi. Türklerin iyi tüccar olduğunu söyleyen Lula, “Sizlerle iyi bir ticaret köprüsü kurabiliriz” mesajı verdi.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ve Türk Brezilya İş Konseyi’nin düzenlediği “Türkiye - Brezilya İş Forumu’nda konuşan Lula da Silva, 134 yıldır Brezilya’dan Türkiye’ye yönetici gelmediğini söyledi. “Gelin bizi ziyaret edin, Brezilyalı işadamlarının gelmesi için onları ikna edin” diyen Lula şöyle devam etti:
“Cüretkâr olma günü geldi. Ticari ilişkilerden korkmamak gerek. Yoksa 21. yüzyıl sonuna geleceğiz, yine yoksul kalacağız. Bizim yoksulluğumuz bizi on yıllarca yöneten vasat insanların sorunudur. Türkiye ve Brezilya’nın olağanüstü imkânları var.”
Brezilya ile Türkiye arasında ticaret odası kurulmasını isteyen Lula, İstanbul’da ihracatı geliştirme ofisi kurabileceklerini de söyledi. Küresel krize de değinen Lula, petrol ve emtia fiyatları artarken Brezilya ve Çin’in suçlandığını ancak asıl krizin finans sektörü kaynaklı olduğunu belirterek şöyle dedi:
“Finansal sistem düzenlemeye tabi olmayan, bir bardak, bir pabuç, bir gömlek üretmeden, sırf spekülasyona dayanarak para kazanıyordu. Tek bir bono bankaları zengin ediyordu. Şimdi maske düştü. Bankacının parası tarıma, imalat sanayine ve ticarete akmalı.”

‘IMF’yi kızdırdık’IMF’ye borçlarını ödediklerini belirten Lula, “IMF Direktörü, ’Bizim artık IMF’ye ihtiyacımız yok’ dediğimde nasıl şaşırdı! Borç vermek istediğimizi söyleyince de kızdı. IMF, bize ve size uygulayacağımız politikaların ne olması gerektiğini dikte ediyor. Hükümetler akıllı davranmalı ki, ekonomi ayağa kalksın” dedi.
İstanbul’a gelmeden önce Türkiye’yi kötüleyen Midnight Express (Geceyarısı Ekspresi) filmini seyrettiğini anlatan Lula, “O imaj hep aklımda kaldı. İstanbul’u görmeyi istedim” diye konuştu. Brezilya’nın İstanbul’da, Türkiye’nin de San Paolo’da bir konsolosluk açacağını vurgulayan Lula, “Umarım birtakım şeyleri başlatmak için bir 100 yıl daha beklemeyiz” dedi.  (2009)