MISIR’DA HALK ANAYASA REFERANDUMUNA GİDİYOR

 

 

Mısır’da halk Hüsnü Mübarek’in devrilmesinin ardından üçüncü kez anayasa için sandık başına gidiyor. Referandumdan evet çıkmasına kesin gözüyle bakılıyor. Yeni anayasa, orduya önemli imtiyazlar sağlıyor.

Deutsche Welle’nin aktarımına göre, Mısır’da 53 milyon dolayında kayıtlı seçmen bugün ve yarın anayasa taslağını oylamak için sandık başına gidecek. Ülkede 32 yıl boyunca Mısır’ı yöneten Hüsnü Mübarek’in 2011’de devrilmesinden bu yana üçüncü kez anayasa referandumu düzenleniyor. Yeni taslak, 2012 yılının sonunda, Müslüman Kardeşler iktidarı döneminde yürürlüğe giren anayasanın yerini alacak.

Mısır’da ordu, geçen temmuz ayında devlet başkanı Muhammed Mursi’yi iktidardan uzaklaştırmış ve yönetime el koymuştu. Genelkurmay Başkanı Abdülfettah El Sisi bir geçiş hükümeti atamış ve üyeleri askerler tarafından belirlenen bir uzmanlar komisyonu, 2013 yılı sonunda anayasa taslağını tamamlamıştı.

Uluslararası Seçim Araştırmaları Enstitüsü (IDEA) anayasa uzmanı Said El Ali, yeni taslağın eskisine kıyasla önemli iyileştirmeler getirdiğini kaydediyor. Kadın hakları, bunların başında geliyor. Mursi döneminde din adamlarına sağlanan bazı ayrıcalıklarsa iptal ediliyor. Said El Ali, buna rağmen taslağın, devleti vatandaşın üzerinde gören eski Mısır anayasa geleneğine sadık kaldığı eleştirisinde bulunuyor. Uzman, “Bu anayasa toplumun zayıf ve ezilen kesimlerinin korunması anlamında bir vizyon içermiyor” değerlendirmesinde bulunuyor.

İnsan hakları savunucularının yeni anayasaya ilişkin eleştirilerinin başında ordunun yetkilerinin artırılmış olması geliyor. Anayasayla birlikte savunma bakanını atama yetkisi Silahlı Kuvvetlere veriliyor. Ordu ve orduya bağlı iktisadi kuruluşlar, sivil denetimin dışında kalmaya ve gizli statüsünde değerlendirilmeye devam ediyor. Siviller askeri mahkemelerde yargılanabilecek.

Referandumu boykot ya da hayır oyu çağrısında bulunanlar gözaltına alınıyor. Abdulmunim Ebu’l Futuh’un liderliğini yaptığı Güçlü Mısır Partisi’nin 7 taraftarı, referandumda hayır oyu vermeye davet eden bildiriler dağıttıkları gerekçesiyle tutuklandılar. Yasadışı ilan edilen Müslüman Kardeşler taraftarlarının boykot talebiyle düzenledikleri gösteriler ise kanlı müdahaleler sonrası dağıtılmıştı.

 

Gözlemcilere göre halkın çoğunluğu huzursuzluğun sona ermesini ve ülkenin istikrara kavuşmasını istiyor. Bu nedenle anayasanın kabul edilmesine kesin gözüyle bakılıyor. Anayasanın kabulü, devlet başkanlığı ve parlamento seçiminin önünü açacak. Anayasayla askerlere bazı ayrıcalıkların sağlandığına ve diğer olumsuzluklara dikkat çeken insan hakları savunucuları, yeni anayasanın demokratik koşulları sağlayabileceğinden kuşku duyuyor.

Referandumun ardından devlet başkanlığı ve parlamento seçiminden hangisinin yapılacağı belirsizliğini koruyor. El Masri El Youm gazetesi, ocak ayı başında yayımladığı bir yorumda, devlet başkanlığı seçiminin öne alınması eğiliminin ağırlık kazandığını yazdı. Gözlemciler, Genelkurmay Başkanı Abdülfettah El Sisi’yi devlet başkanlığı seçiminin favorisi olarak görüyor. Sisi, hafta sonu yaptığı açıklamada, “Mısır halkı isterse devlet başkanı adayı olurum” demişti.

DIE PRESSE: “ONURLU YAŞAM ARZUSU ON BİNLERİ SOKAKLARA TAŞIYABİLİR”

Die Presse gazetesi, Mısır’daki gelişmelere yer verdiği haberinde, “Onurlu yaşam arzusunda olan Mısırlıların istekleri on binleri sokaklara taşıyabilir” diye yazdı.

Avusturya’da yayınlanan Die Presse gazetesi, “Tıpkı Mısır eski Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek’e karşı yapılan ‘darbe devrimi’ ve sonrasında yine eski Devlet Başkanı Muhammed Mursi’nin görevden alınmasında olduğu gibi Mısır ordusu kendi çıkarlarını koruma altına aldı. Ordu, yeni anayasada yine devlet içinde devlet konumunu sürdürüyor. Generaller gelecek yıllarda ülkenin gelişiminde nasıl bir yolda gideceğini belirleyecek. Bu durumu kabul eden Mısırlıların sayısı, en azından şimdi, hiç de az değil. Zira vatandaşların, daha onurlu bir yaşam ve daha iyi hayat koşulları arzusu bitmedi. Öyle ki bu istekler yine on binlerce kişiyi sokaklara taşıyabilir” şeklinde kaydetti.

LE MONDE: “BURADA SÖZ KONUSU OLAN ASKERİ DARBE SONUCU OLUŞMUŞ İKTİDARIN MEŞRULUĞU”

Fransız Le Monde gazetesi de Mısır’daki gelişmelere odaklanarak, yeni anayasa referandumuna dair, “İslamcılar cephesindeki protestolar ve güvenlik güçlerine düzenlenen saldırılarla karşı karşıya kalan iktidar sahipleri, 3 Temmuz’daki darbenin ardından bu seçimle tam yetki almayı hesap ediyor. Mısır’da iktidar sahipleri isteklerine kavuşacak. Ancak bu nasıl bir sonuç olacak? Burada söz konusu olan askeri bir darbe sonucu oluşmuş bir rejimin meşruluğu” ifadelerini kullandı.

Gazete haberinde ayrıca şu görüşlere yer verdi:

General El Sisi’den yana mı yoksa ona karşı mı? Ülkedeki gerilime bakılacak olursa, anayasa referandumu ülkenin yeni güçlü adamı General Abdülfettah El Sisi’nin politikalarının oylanması halini aldı. İslamcılar cephesindeki protestolar ve güvenlik güçlerine düzenlenen saldırılarla karşı karşıya kalan iktidar sahipleri, 3 Temmuz’daki darbenin ardından bu seçimle tam yetki almayı hesap ediyor. Referandumdan çıkacak net bir ‘evet’, halkın sadece Müslüman Kardeşler’e karşı sert müdahaleyi desteklemekle kalmadığı aynı zamanda El Sisi’nin olası bir devlet başkanlığı adaylığına da destek vereceği anlamına gelecek. Büyük bir sürpriz olmazsa, Mısır’da iktidar sahipleri isteklerine kavuşacak. Ancak bu nasıl bir sonuç olacak? Burada söz konusu olan askeri bir darbe sonucu oluşmuş bir rejimin meşruluğu”.

Mısır’da halk Hüsnü Mübarek’in devrilmesinin ardından üçüncü kez anayasa için sandık başına gidiyor. Referandumdan evet çıkmasına kesin gözüyle bakılıyor. Yeni anayasa, orduya önemli imtiyazlar sağlıyor.

Deutsche Welle’nin aktarımına göre, Mısır’da 53 milyon dolayında kayıtlı seçmen bugün ve yarın anayasa taslağını oylamak için sandık başına gidecek. Ülkede 32 yıl boyunca Mısır’ı yöneten Hüsnü Mübarek’in 2011’de devrilmesinden bu yana üçüncü kez anayasa referandumu düzenleniyor. Yeni taslak, 2012 yılının sonunda, Müslüman Kardeşler iktidarı döneminde yürürlüğe giren anayasanın yerini alacak.

Mısır’da ordu, geçen temmuz ayında devlet başkanı Muhammed Mursi’yi iktidardan uzaklaştırmış ve yönetime el koymuştu. Genelkurmay Başkanı Abdülfettah El Sisi bir geçiş hükümeti atamış ve üyeleri askerler tarafından belirlenen bir uzmanlar komisyonu, 2013 yılı sonunda anayasa taslağını tamamlamıştı.

Uluslararası Seçim Araştırmaları Enstitüsü (IDEA) anayasa uzmanı Said El Ali, yeni taslağın eskisine kıyasla önemli iyileştirmeler getirdiğini kaydediyor. Kadın hakları, bunların başında geliyor. Mursi döneminde din adamlarına sağlanan bazı ayrıcalıklarsa iptal ediliyor. Said El Ali, buna rağmen taslağın, devleti vatandaşın üzerinde gören eski Mısır anayasa geleneğine sadık kaldığı eleştirisinde bulunuyor. Uzman, “Bu anayasa toplumun zayıf ve ezilen kesimlerinin korunması anlamında bir vizyon içermiyor” değerlendirmesinde bulunuyor.

İnsan hakları savunucularının yeni anayasaya ilişkin eleştirilerinin başında ordunun yetkilerinin artırılmış olması geliyor. Anayasayla birlikte savunma bakanını atama yetkisi Silahlı Kuvvetlere veriliyor. Ordu ve orduya bağlı iktisadi kuruluşlar, sivil denetimin dışında kalmaya ve gizli statüsünde değerlendirilmeye devam ediyor. Siviller askeri mahkemelerde yargılanabilecek.

Referandumu boykot ya da hayır oyu çağrısında bulunanlar gözaltına alınıyor. Abdulmunim Ebu’l Futuh’un liderliğini yaptığı Güçlü Mısır Partisi’nin 7 taraftarı, referandumda hayır oyu vermeye davet eden bildiriler dağıttıkları gerekçesiyle tutuklandılar. Yasadışı ilan edilen Müslüman Kardeşler taraftarlarının boykot talebiyle düzenledikleri gösteriler ise kanlı müdahaleler sonrası dağıtılmıştı.

 

Gözlemcilere göre halkın çoğunluğu huzursuzluğun sona ermesini ve ülkenin istikrara kavuşmasını istiyor. Bu nedenle anayasanın kabul edilmesine kesin gözüyle bakılıyor. Anayasanın kabulü, devlet başkanlığı ve parlamento seçiminin önünü açacak. Anayasayla askerlere bazı ayrıcalıkların sağlandığına ve diğer olumsuzluklara dikkat çeken insan hakları savunucuları, yeni anayasanın demokratik koşulları sağlayabileceğinden kuşku duyuyor.

Referandumun ardından devlet başkanlığı ve parlamento seçiminden hangisinin yapılacağı belirsizliğini koruyor. El Masri El Youm gazetesi, ocak ayı başında yayımladığı bir yorumda, devlet başkanlığı seçiminin öne alınması eğiliminin ağırlık kazandığını yazdı. Gözlemciler, Genelkurmay Başkanı Abdülfettah El Sisi’yi devlet başkanlığı seçiminin favorisi olarak görüyor. Sisi, hafta sonu yaptığı açıklamada, “Mısır halkı isterse devlet başkanı adayı olurum” demişti.

DIE PRESSE: “ONURLU YAŞAM ARZUSU ON BİNLERİ SOKAKLARA TAŞIYABİLİR”

Die Presse gazetesi, Mısır’daki gelişmelere yer verdiği haberinde, “Onurlu yaşam arzusunda olan Mısırlıların istekleri on binleri sokaklara taşıyabilir” diye yazdı.

Avusturya’da yayınlanan Die Presse gazetesi, “Tıpkı Mısır eski Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek’e karşı yapılan ‘darbe devrimi’ ve sonrasında yine eski Devlet Başkanı Muhammed Mursi’nin görevden alınmasında olduğu gibi Mısır ordusu kendi çıkarlarını koruma altına aldı. Ordu, yeni anayasada yine devlet içinde devlet konumunu sürdürüyor. Generaller gelecek yıllarda ülkenin gelişiminde nasıl bir yolda gideceğini belirleyecek. Bu durumu kabul eden Mısırlıların sayısı, en azından şimdi, hiç de az değil. Zira vatandaşların, daha onurlu bir yaşam ve daha iyi hayat koşulları arzusu bitmedi. Öyle ki bu istekler yine on binlerce kişiyi sokaklara taşıyabilir” şeklinde kaydetti.

LE MONDE: “BURADA SÖZ KONUSU OLAN ASKERİ DARBE SONUCU OLUŞMUŞ İKTİDARIN MEŞRULUĞU”

Fransız Le Monde gazetesi de Mısır’daki gelişmelere odaklanarak, yeni anayasa referandumuna dair, “İslamcılar cephesindeki protestolar ve güvenlik güçlerine düzenlenen saldırılarla karşı karşıya kalan iktidar sahipleri, 3 Temmuz’daki darbenin ardından bu seçimle tam yetki almayı hesap ediyor. Mısır’da iktidar sahipleri isteklerine kavuşacak. Ancak bu nasıl bir sonuç olacak? Burada söz konusu olan askeri bir darbe sonucu oluşmuş bir rejimin meşruluğu” ifadelerini kullandı.

Gazete haberinde ayrıca şu görüşlere yer verdi:

General El Sisi’den yana mı yoksa ona karşı mı? Ülkedeki gerilime bakılacak olursa, anayasa referandumu ülkenin yeni güçlü adamı General Abdülfettah El Sisi’nin politikalarının oylanması halini aldı. İslamcılar cephesindeki protestolar ve güvenlik güçlerine düzenlenen saldırılarla karşı karşıya kalan iktidar sahipleri, 3 Temmuz’daki darbenin ardından bu seçimle tam yetki almayı hesap ediyor. Referandumdan çıkacak net bir ‘evet’, halkın sadece Müslüman Kardeşler’e karşı sert müdahaleyi desteklemekle kalmadığı aynı zamanda El Sisi’nin olası bir devlet başkanlığı adaylığına da destek vereceği anlamına gelecek. Büyük bir sürpriz olmazsa, Mısır’da iktidar sahipleri isteklerine kavuşacak. Ancak bu nasıl bir sonuç olacak? Burada söz konusu olan askeri bir darbe sonucu oluşmuş bir rejimin meşruluğu”.